War Fact-Checking: Strategies and Methodology for Debunking Disinformation on the War in Ukraine at the Demagog.org.pl Website
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 02.10.2024
Zeszyty Prasoznawcze, 2024, Tom 67, Numer 3 (259), s. 115 - 135
https://doi.org/10.4467/22996362PZ.24.029.20063Autorzy
War Fact-Checking: Strategies and Methodology for Debunking Disinformation on the War in Ukraine at the Demagog.org.pl Website
The first victim of the war is truth. During armed conflicts, disinformation is particularly dangerous, and attempts to manipulate public opinion – whether in the form of a limited set of information or even fake news – should be expected on each side of the ongoing conflict. In this situation, the ability to verify information distributed in the media space is of great importance, especially in the context of the contemporary omnipresence of social media. The purpose of the article is to present, in a form of case study, the strategies for debunking false information on the conflict in Ukraine on the example of the fact-checking portal Demagog.org.pl. This analysis allowed drawing conclusions on the functions of fact-checking in the media system, among which the most important are control, educational and alarm functions. The research contributes to the media studies literature by shedding some light on fact-checking initiatives’ role in the media system.
Amazeen M. (2020). Journalistic interventions: The structural factors affecting the global emergence of fact-checking. Journalism, vol. 21(1), pp. 95–111.
Atlantic Council (2023). Undermining Ukraine. How the Kremlin Employs Information Operations to Erode Global Confidence in Ukraine. Research coordinated by Roman Osadchuk. Edited by Andy Carvin.
Baumann M. (2020). ‘Propaganda Fights’ and ‘Disinformation Campaigns’: the discourse on information warfare in Russia‑West relations. Contemporary Politics, vol. 26(3), pp. 288–307.
Bentzen N., Russell M. (2015). Russia’s disinformation on Ukraine and the EU’s response. Briefing by European Parliament Think Tank, November 2015.
Bolin G., Kunelius R. (2023). The return of propaganda: Historical legacies and contemporary conceptualizations. Nordic Journal of Media Studies, vol. 5(1), pp. 1–16.
Bryjka F. (2022). Russian Disinformation Regarding the Attack on Ukraine. The Polish Institute of International Affairs [https://www.pism.pl/publications/russian-disinformation-regarding-the-attack-on-ukraine; 1.07.2024].
Cao J., Qui P., Sheng Q., Yang T., Guo J., Li J. (2020). Exploring the Role of Visual Content in Fake News Detection. In: K. Shu, S. Wang, D. Lee, H. Liu (eds.). Disinformation, Misinformation, and Fake News in Social Media. Emerging Research Challenges and Opportunities (pp. 141–161). Cham.
Cambridge Advanced Learner’s Dictionary & Thesaurus (2018). Fake news. Dictionary.cambridge.org [https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/fake-news; 1.07.2024].
Demagog (2022). Miesiąc wojny za nami. Omawiamy najważniejsze trendy w dezinformacji [A Month of War Is Behind Us. We Discuss the Most Important Trends in Disinformation]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/miesiac-wojny-za-nami-omawiamy-najwazniejsze-trendy-w-dezinformacji/; 1.07.2024].
Demagog (2022a). Rosyjska inwazja spiskiem światowych elit? To teoria spiskowa! [The Russian Invasion Is a Conspiracy of the World’s Elites? It Is a Conspiracy Theory!]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/fake_news/rosyjska-inwazja-spiskiem-swiatowych-elit-to-falszywa-teoria-spiskowa/; 1.07.2024].
Demagog (2022b). Przemyśl – situation of refugees at the border explained. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/fake_news/przemysl-situation-of-refugees-at-the-border-explained/; 1.07.2024].
Demagog (2022c). Ukraińcy bogacą się kosztem Polaków? To element dezinformacji [Ukrainians Get Rich at the Expense of Poles? It’s an Element of Disinformation]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/fake_news/ukraincy-bogaca-sie-kosztem-polakow-to-element-dezinformacji/; 1.07.2024].
Demagog (2022d). Metodologia [Methodology]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/nasza-metodologia-jak-weryfikujemy-wypowiedzi/; 1.07.2024].
Demagog (2022e). Obecność prorosyjskich separatystów w Ukrainie nie usprawiedliwia inwazji [Presence of Pro‑Russian Separatists in Ukraine Does Not Justify Invasion]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/obecnosc-prorosyjskich-separatystow-w-ukrainie-nie-usprawiedliwia-inwazji/; 1.07.2024].
Demagog (2023). Zełenski wezwał USA do wojny? Słowa wyrwane z kontekstu! [Zelenskyy Called the U.S. to War? Words Taken out of Context!]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/fake_news/zelenski-wezwal-usa-do-wojny-slowa-wyrwane-z-kontekstu/; 1.07.2024].
Digital Poland (2022). Dezinformacja oczami Polaków [Disinformation Through the Eyes of Poles]. Warsaw.
Ellul J. (1973). Propaganda: The Formation of Men’s Attitudes, trans. K. Kellen, J. Lerner. New York.
Erlich A., Garner C. (2023). Is Pro-Kremlin Disinformation Effective? Evidence from Ukraine. The International Journal of Press/Politics, vol. 28(1), pp. 5–28.
European Digital Media Observatory (2022). War in Ukraine: the fact-checked disinformation detected in the EU. Edmo.eu [https://edmo.eu/2022/02/28/war-in-ukraine-the-fact-checked-disinformation-detected-in-the-eu/; 1.07.2024].
Giereło‑Klimaszewska K. (2019). Political Fact‑Checking in the Czech Republic on the Example of demagog.cz and manipulatori.cz Portals. Mediatization Studies, vol. 3, pp. 115–135.
Graves L. (2013). Deciding What’s True: Fact‑Checking Journalism and the New Ecology of News. New York.
Graves L. (2016). Deciding What’s True: The Rise of Political Fact‑Checking in American Journalism. New York.
Graves L., Cherubini F. (2016). The Rise of Fact-Checking Sites in Europe. Oxford.
Grzesiczak Ł. (2023). Kto powielał antyukraińską propagandę w grudniu? Raport Demagoga i IMM [Who Duplicated Anti‑Ukrainian Propaganda in December? Report of Demagog and IMM]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/kto-powielal-antyukrainska-propagande-w-grudniu-raport-demagoga-i-imm/; 1.07.2024].
Grzesiczak Ł. (2023a). Raport Demagoga i IMM: Antyukraińska propaganda w mediach społecznościowych (listopad) [Report of Demagog and IMM: Anti‑Ukrainian Propaganda on Social Media (November)]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/raport-demagoga-i-imm-antyukrainska-propaganda-w-mediach-spolecznosciowych-listopad/; 1.07.2024].
Grzesiczak Ł. (2023b). Raport Demagoga i IMM: Antyukraińska propaganda w styczniu [Report of Demagog and IMM: Anti‑Ukrainian Propaganda in January]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/raport-demagoga-i-imm-antyukrainska-propaganda-w-styczniu/; 1.07.2024].
Gu W., Wu Y., Hu X., Guo J., Yang X., Zhao X. (2021). The Role of Conspiracy Theories in the Spread of COVID-19 across the United States. International Journal of Environmental Research and Public Health, vol. 18(7), doi: 10.3390/ijerph18073843.
Humprecht E. (2020). How Do They Debunk “Fake News”? A Cross‑National Comparison of Transparency in Fact Checks. Digital Journalism, vol. 8(3), pp. 310–327.
Iasiello E.J. (2017). Russia’s Improved Information Operations: From Georgia to Crimea. Parameters, vol. 47(2), pp. 51–63.
International Fact‑Checking Network. IFCN Code of Principles [https://www.ifcncodeofprinciples.poynter.org/know-more/the-commitments-of-the-code-of-principles; 1.07.2024].
International Fact‑Checking Network. Verified signatories of the IFCN code of principles. Ifcncodeofprinciples.poynter.org [https://ifcncodeofprinciples.poynter.org/signatories; 1.07.2024].
Kumar A. (2022). Fact‑Checking Methodology and its Transparency: What Indian Fact‑Checking Websites Have to Say? Journalism Practice, doi: 10.1080/17512786.2022.2098520.
Litwin P. (2022). Gdzie i kto rozpowszechnia fałszywe informacje dotyczące wojny? [Where and Who Spreads False Information About the War?]. Demagog.org.pl [https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/gdzie-i-kto-rozpowszechnia-falszywe-informacje-dotyczace-wojny/; 1.07.2024].
Meta (2023). Where We Have Fact Checking. Facebook.com [https://www.facebook.com/formedia/mjp/programs/third-party-fact-checking/partner-map; 1.07.2024].
Monaghan A. (2015). The ‘War’ in Russia’s ‘Hybrid Warfare’. Parameters, vol. 45(4), pp. 65–74.
NATO (2018). Brussels Summit Declaration issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Brussels 11-12 July 2018 [https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_156624.htm; 1.07.2024].
Piasecka‑Strzelec R. (2002). „Co jest prawdą, a co fałszem?” Analiza serwisu factcheckingowego grupy TVN Konkret24 (2018–2021) [Real or Fake? Analysis of the TVN Group’s Fact‑Checking Service – Konkret24 (2018–2021)]. In: J. Kępa‑Mętrak, P. Ciszek (eds.). Polski system medialny w procesie zmian (pp. 249–269). Kielce.
Reilly I. (2018). F for Fake: Propaganda! Hoaxing! Hacking! Partisanship! and Activism! in the Fake News Ecology. The Journal of American Culture, vol. 41, pp. 139–152.
Strategic Communications, Task Forces and Information Analysis (2023). 1st EEAS Report on Foreign Information Manipulation and Interference Threats. Towards a framework for networked defence [https://www.eeas.europa.eu/eeas/1st-eeas-report-foreign-information-manipulation-and-interference-threats_en; 1.07.2024].
Tandoc Jr. E.C., Lim Z.W., Lin R. (2017). Defining “Fake News”. A typology of scholarly definitions. Digital Journalism, vol. 6(2), pp. 137–153.
The United Nations High Commissioner for Refugees. Ukraine refugee situation [https://data.unhcr.org/en/situations/ukraine; 1.07.2024].
Tworzydło D., Miotk A. (2022). Wpływ infodemii towarzyszącej COVID-19 na weryfikowanie informacji przez dziennikarzy i korzystanie z serwisów fact-checkingowych [The Impact of the COVID-19 Infodemic on Journalists’ Verification of Information and the Use of Fact‑Checking Services]. Studia Medioznawcze, vol. 23(4), pp. 1357–1372.
Wardle C. (2017). Fake news. It’s complicated. First Draft [https://firstdraftnews.org/articles/fake-news-complicated/; 1.07.2024].
Wardle C. (2018). Information Disorder: The Essential Glossary. Harvard Kennedy School: Shorenstein Center on Media, Politics and Public Policy.
Website of the Republic of Poland (2022). Disinformation campaign against Poland. gov.pl [https://www.gov.pl/web/special-services/the-lies-of-russian-propaganda; 1.07.2024].
Żytnicki P. (2022). Rasistowski atak w Przemyślu. Kibole polują na czarnoskórych uciekinierów z Ukrainy [Racist attack in Przemyśl. Hooligans are hunting black refugees from Ukraine]. Rzeszów.wyborcza.pl [https://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/7,34962,28173002,rasistowski-atak-w-przemyslu-kibole-poluja-na-czarnoskorych.html; 1.07.2024].
List of Demagog.org.pl’s fact-checks mentioned in the paper
Demagog.org.pl (2022). Украинские беженцы разгромили магазин? Эти кадры сделаны до войны! [Did Ukrainian Refugees Vandalize the Store? These Shots Were Taken Before the War!] [https://demagog.org.pl/ru/fake_news/ukrainskiye-bezhentsy-razgromili-magazin-eti-kadry-sdelany-do-voyny-1/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Надпись на станции метро в США не восхваляет мужество украинцев. [A Sign on a Subway Station in the United States Does Not Praise the Courage of Ukrainians] [https://demagog.org.pl/ru/fake_news/nadpis-na-stantsii-metro-v-ssha-ne-voskhvalyayet-muzhestvo-ukraintsev-1/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Напис на станції метро США високо оцінює мужність українців? Це фотомонтаж! [Does the Inscription on the US Subway Station Praise the Courage of Ukrainians? This is a Photomontage!] [https://demagog.org.pl/uk/fake_news/napys-na-stantsiyi-metro-ssha-vysoko-otsinyuye-muzhnist%CA%B9-ukrayintsiv-tse-fotomontazh-1/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Ambasador Rosji rozpowszechnia fałszywe informacje o wojnie w Ukrainie [Russian Ambassador Disseminates False Information About the war in Ukraine] [https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/rosyjski-ambasador-rozpowszechnia-falszywe-informacje-o-wojnie-w-ukrainie/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Dowody wskazują jednoznacznie: masakra w Buczy to wina Rosjan [Evidence Points Unequivocally: The Bucha Massacre is the Fault of the Russians] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/dowody-wskazuja-jednoznacznie-masakra-w-buczy-to-wina-rosjan/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Fałszywe i prawdziwe wiadomości: za co można być ukaranym w Rosji? [Fake and Real News: What Can One Be Punished for in Russia?] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/falszywe-i-prawdziwe-wiadomosci-za-co-mozna-byc-ukaranym-w-rosji/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Masakra w Buczy sprawką Ukraińców? Odpowiedzialni są Rosjanie [The Massacre in Bucha Was a Fault of the Ukrainians? The Ones in Charge were Russians] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/masakra-w-buczy-sprawka-ukraincow-odpowiedzialni-sa-rosjanie/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Ostrzał szpitala w Mariupolu był ustawką? Fake news! [The Shelling of Mariupol Hospital Was a Setup? Fake News!] [https://demagog.org.pl/fake_news/ostrzal-szpitala-w-mariupolu-byl-ustawka-fake-news/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Rosja uratowała Europę przed skażeniem? Propagandowy fake news! [Russia Saved Europe from Contamination? Propaganda Fake News!] [https://demagog.org.pl/fake_news/rosja-uratowala-europe-przed-skazeniem-propagandowy-fake-news/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Rosjanie atakują obiekty cywilne. Mariupol został zrównany z ziemią [Russians Are Attacking Civilian Targets. Mariupol Was Razed to the Ground] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/rosjanie-atakuja-obiekty-cywilne-mariupol-zostal-zrownany-z-ziemia/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Szpital w Mariupolu nie stanowił legalnego celu wojskowego [The Hospital in Mariupol Was Not a Legitimate Military Target] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/szpital-w-mariupolu-nie-stanowil-legalnego-celu-wojskowego/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Ukraina nie zarejestrowała swoich granic w ONZ? Propagandowy przekaz! [Ukraine Has Not Registered Its Borders with the UN? Propaganda Message!] [https://demagog.org.pl/fake_news/ukraina-nie-zarejestrowala-swoich-granic-w-onz-propagandowy-przekaz/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Ukraińcy winni zbrodni w Buczy? Fake news Korwin‑Mikkego [Ukrainians Are Guilty of Crimes in Bucha? Fake News by Korwin‑Mikke] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/ukraincy-winni-zbrodni-w-buczy-fake-news-korwin-mikkego/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). W Ukrainie produkuje się broń biologiczną za pieniądze USA? Fake news [Biological Weapons Are Produced in Ukraine with US Money? Fake News] [https://demagog.org.pl/fake_news/w-ukrainie-produkuje-sie-bron-biologiczna-za-pieniadze-usa-fake-news/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Zbrodnia w Buczy sprawką Ukraińców? To nieprawda [Crime in Bucha Caused by Ukrainians? It’s Not True] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/zbrodnia-w-buczy-sprawka-ukraincow-to-nieprawda/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Zbrodnia w Buczy to wina Rosjan. Kolejny fałsz Korwin‑Mikkego! [The Crime in Bucha is the Fault of the Russians. Another False Information from Korwin‑Mikke] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/zbrodnia-w-buczy-to-wina-rosjan-kolejny-falsz-korwin-mikkego/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Zdjęcie rannej kobiety z Ukrainy zostało zrobione w 2018 roku? Fałsz! [A Photo of an Injured Woman from Ukraine Was Taken in 2018? False!] [https://demagog.org.pl/fake_news/zdjecie-rannej-kobiety-z-ukrainy-zostalo-zrobione-w-2018-roku-falsz/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2022). Zdjęcie zestrzelonego rosyjskiego samolotu? Fotografia jest stara! [A Picture of a Downed Russian Plane? The Photograph is Old!] [https://demagog.org.pl/fake_news/zdjecie-zestrzelonego-rosyjskiego-samolotu-fotografia-jest-stara/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2023). Reklama w polskim metrze zachęca do walki w Ukrainie? Fałsz! [Advertising in the Polish Subway Encourages Fighting in Ukraine? False!] [https://demagog.org.pl/fake_news/reklama-w-polskim-metrze-zacheca-do-walki-w-ukrainie-falsz/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2023). Symbol SS na fladze od Zełenskiego? Fake news! [The SS Symbol on the Flag from Zelenskyy? Fake News!] [https://demagog.org.pl/fake_news/symbol-ss-na-fladze-od-zelenskiego-fake-news/; 1.07.2024].
Demagog.org.pl (2023). Ukraina nie chce komisji ws. Buczy? Ona już powstała [Ukraine Does Not Want a Commission on Bucha? It Has Already Been Created] [https://demagog.org.pl/wypowiedzi/ukraina-nie-chce-komisji-ws-buczy-ona-juz-powstala/; 1.07.2024].
Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2024, Tom 67, Numer 3 (259), s. 115 - 135
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Polska
Publikacja: 02.10.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 107
Liczba pobrań: 78